
اظهار نظر چند روز پیش حسن روحانی مبنی بر اینکه نرخ اجارهبها در شهر تهران ۳۰ درصد افزایش یافته و ارائه آماری پایینتر از افزایش واقعی اجارهبها، با واکنشهای زیادی روبرو شده است.
گزارشها نشان از افزایش دستکم ۵۰ درصد اجارهبها در شهرهای مختلف ایران طی یک سال گذشته دارند. در بسیاری از محلههای کلانشهرها این افزایش به بیش از دو برابر هم میرسد با این وجود حسن روحانی مدعی شده افزایش اجارهبها۳۰ درصد بوده است!
افزایش اجارهبها در ایران به شکلی افزایش یافته که یک کارگر معمولی برای رهن یک خانه باید ۱۱ سال پسانداز کند. محاسبات نشان میدهد یک کارگر در سال دستمزدی معادل ۱۳ میلیون و ۳۳۵ هزار و ۲۲۸ تومان دریافت میکند. طبق دادههای آماری، ۳۵ درصد از درآمد خانوارها صرف هزینه مسکن میشود، بنابراین اگر رهن کامل یک واحد مسکونی ۶۰ متری بهطور میانگین ۶۴ میلیون و ۱۵۶ هزار تومان باشد، یک کارگر ساده باید حدود ۱۱ سال، ۳۵ درصد از دستمزد خود را برای رهن کامل یک واحد مسکونی ۶۰ متری پسانداز کند.
افزایش قیمت رهن و اجاره موجب شده در ماههای گذشته و با فرا رسیدن فصل جابجایی و تمدید قراردادها، بسیاری از قشرهای ضعیف و آسیبپذیر که به دلیل ثابت بودن درآمد با افزایش یک و نیم تا دو برابری قیمت اجاره خانههایی که در آن سکونت داشتند روبرو شدهاند به سمت حاشیه شهرها رانده شوند. کارشناسان اقتصادی و جامعه شناسان بارها طی ماههای گذشته نسبت به این روند هشدار دادهاند.
در چنین شرایطی حسن روحانی که سابقه زیادی در مطرح کردن وعدهها و آمارهای بیپشتوانه و غیرواقعی دارد، در اظهار نظر عجیبی میانگین رشد قیمت اجاره در تهران را ۳۰ درصد عنوان و حتی آن را «امیدوارکننده» خوانده است!
مهدی غلامی، مدیر گروه مسکن مرکز مطالعات اقتصادی دانشگاه علم و صنعت درباره اظهارات روحانی گفته است که «معتقدم آمار اعلامشده رئیسجمهور مبنی بر رشد ۳۰ درصدی قیمت اجارهبها در تهران نادرست است، چون با مشاهدات میدانی هم میتوان به راحتی فهمید که نرخ اجارهبها از ۵۰ تا ۱۰۰ درصد افزایش یافته است.»
به نظر میرسد دلیل تفاوت آمار ارائهشده از سوی روحانی درباره اجارهبها با آمار واقعی افزایش آن به نحوه آمارگیری شاخصهای اجاره مسکن توسط دستگاههای دولتی برمیگردد که روحانی به آن توجه نداشته یا از آن اطلاع ندارد. شیوه دستگاههای آمارگیری دولت برای استخراج میزان افزایش اجارهبها اینگونه است که هر ماه به خانوارهای نمونه آماری مراجعه کرده و رقم اجاره ماهانه آنها را از طریق پرسشنامه آماری درج میکنند.
اگر خانوادهای در همان ماه، خانه جدید اجاره کرده یا اجارهنامه قبلی را تمدید کرده باشد، میزان افزایش اجاره نسبت به سال قبل را به آمارگیر اعلام میکند. مثلاً فردی که از ابتدای تیر سال گذشته خانهای را ماهی یک میلیون تومان اجاره کرده باشد و از تیرماه امسال قرارداد اجاره همان خانه را با قیمت دو میلیون تومان تمدید کند، در تیرماه امسال رقم افزایش اجارهبها برای او صد درصد درج میشود؛ اما از مردادماه امسال تا خرداد سال آینده، هر ماه که آمارگیر به این خانواده مراجعه کند، رقم شاخص اجارهبها برای آن را صفر درصد درج میکند.
این موضوع را معاون وزیر سابق راه و شهرسازی هم توضیح داده است؛ هوشنگ عشایری معاون وزیر سابق راه و شهرسازی نیز نسبت به آن واکنش نشان داده و گفته است که افزایش نرخ اجارهبها اگر بر اساس معاملات محاسبه شود، قطعاً بیشتر از ۵۰ درصد رشد را شاهد هستیم.
او البته تلاش کرده برای حسن روحانی هم آبرو بخرد و گفته که «نرخ ۳۰درصدی که برای نرخ اجارهبها محاسبه شده نرخ میانگین است، اما در برخی مناطق بیشتر از صددرصد افزایش قیمت اتفاق افتاده و قطعاً باید سیاستگذاریهای مناسبی برای کنترل بازار اجاره صورت گیرد.»
در این میان وبسایت اقتصادی «نود اقتصادی» در یک گزارش میدانی، قیمت اجاره در محله حسن روحانی را هم درآورده و نشان داده است که اجارهبها در محله رئیس جمهور اسلامی هم ۵۰ تا ۱۰۰ درصد افزایش یافته است!
در این گزارش آمده است که رهن کامل یک واحد مسکونی ۶۰ متری در کوچهی حسن روحانی بطور میانگین ۲۰۴ میلیون تومان هزینه برمیدارد. گفتنی است که در محلهی رئیس جمهور حکومت مستضعفان، واحدهای مسکونی اغلب با متراژ بالای ۱۰۰ متر هستند که در این صورت باید از رهن چند صدمیلیونی سخن گفت!