امیر هاشمی مقدم
کارشناس ارشد ایران‌شناسی
به تازگی آقای سید محمد بهشتی در برنامه خشت خام، در گفتگو با حسین دهباشی، سخنان شگفتی درباره دوره قاجار و جنگهای ایران و روس بر زبان رانده است. خلاصه سخن ایشان این است که از دست دادن منطقه قفقاز (گرجستان، ارمنستان و جمهوری آذربایجان)، مهم نبوده و این سر و صدا را حکومت پهلوی به راه انداخته برای منفی‌سازی نگاه به دوره قاجار. همچنانکه این جنگها، جنگ ایران و روس نبوده، بلکه جنگ آذربایجان و روس بوده است.
وقتی کسی که مهندسی خوانده (و البته چهل سال است به ناحق در بالاترین جایگاه‌های تصمیم‌گیری فرهنگی این کشور تکیه زده)، درباره تاریخ نظر بدهد، نه ادعایش بهتر از این می‌شود و نه وضعیت فرهنگی کشورمان.
از این دست تحریفهای تاریخی، خیلی‌ها ممکن است به زبان آرند. اما وقتی این سخنان از دهان کسی بیرون آید که سالها ریاست سازمان میراث فرهنگی، معاونت وزیر ارشاد، ریاست پژوهشگاه میراث، عضویت شورای عالی میراث، عضویت پیوسته فرهنگستان هنر و چندین سمت بلندپایه فرهنگی دیگر را در اختیار داشته، می‌توان پی برد که چرا اوضاع فرهنگی امروزمان چنین شده است.
همه شکستها و خاک پیشکش کردنهای فتحعلی شاه را، آقای بهشتی بزرگ‌نمایی و تلقین حکومت پهلوی و انگلیس می‌داند و شاکی است که چرا ما برای از دست رفتن افغانستان و سرزمینهای جنوبی خلیج فارس به دست انگلیس، ناراحت نیستیم؟
اتفاقا ایرانی‌ها برای آنها هم ناراحتند و شخصیت بسیاری از ما، «دایی جان ناپلئونی» و بدبین به انگلیس است. اما خباثتهای روسیه در جداسازی سرزمینهای قفقاز و قطع نفوذ تاریخی، فرهنگی و سیاسی ایران در آسیای میانه را فراموش کردن، کار کسانی است که شعار «نه شرقی، نه غربی» را به «نه غربی، نه باز هم غربی» محدود کرده و از اینکه ایران مستعمره سیاسی روسیه و اقتصادی چین شود، ناراحت نیستند.
از همین رو است که باور دارم امثال آقای بهشتی نه از روی نا آگاهی، بلکه اتفاقا آگاهانه چنین تحریفهایی را ایجاد می‌کنند تا در دامان روسیه افتادن‌شان را توجیه کرده باشند. کاش روزی از این بازی دادن‌های «برادر بزرگ» از یکسو و «روباه پیر» از دیگرسو رهایی یابیم.